Serhat Birikim Gazetesinin Köşe Yazarı Araştırmacı Yazar Fotoğraf Sanatçısı Yıldırım Öztürkkan kaleme aldı: Kırk Tüneller Masalları
Karslı olup ta Dereiçi üst kısmın da borazan şeklinde bir kulak olan askeri bir tabya var. 1970 li yıllara kadar Kars Tugayından bir birlik burada bulunmakta idi. Sonradan burayı terk etiller.
Demir kapıları, demir pencereleri yaklaşık 30 bin metre kare bir alanı kaplayan 1848 yılında Osmanlılar tarafından yapılmış, bilahare1877-78 Rus işgalinde bir takım tamir ve tadilatlarla bu duruma gelmiş, zeminden aşağı bilinen 2 kat daha aşağısı var mı bilinmez, içerisinde taştan ve betondan yapılmış 100 tonluk su deposu bütün sistemi gezen su kanalları 40 ın üzerinde odalar içeri de labirent gibi tünel yollar, zeminden 10 metre aşağıda ceraskal teşkilatı makine daireleri ağır yükleri kaldırıp asmaya yarayan devasa çengeller, hendeğe giren düşmanın çıkması mümkün olmayan çapraz makineli tüfek yuvaları ağır top mevzileri üzerinde 1500-2000 askerin ateş edebileceği açık piyade siperleri çift katlı koğuşları devasa havalandırma kanalları kapılarda çifte girişli ve tüfekli koruma sistemi ve haberleşme için kaçış tünelleri vesaire anlatmakla bitirilmeyen bu muhteşem tabya halk arasında Arap tabya, Karapatlak, Rdzevsky, Kırktuneller, Borazanlı tabya, Karaçalı tabya diye isimlendirilmektedir
TABİ BÖYLE BİR YERİNDE UYDURMA MASALLARI OLACAKTIR.
Subayın birisinin çocuğu bu tünellere girmiş ve Çocuk kayıp olmuş.
İçeri de mum hemen sönüyor . Çünkü kanallarda hava sirkülasyonu var.
Fenerlerin pili bitiyor şimdiki gibi led ampuller olmadığı için ampul flamanı çok enerji harcamakta uzun gezişlerde pil elbette bitecek. lüks lamba yanmıyor bunun sebebi koridorlarda gezerken elbetteki sönecek
Tünellerden birine köpek g irmiş köpek Moskova’dan çıkmış? asker firar etmiş bilinen iki gizli tünel var buradan giren tabya dışına çıkabilir bin metre ip kullandık ip yetmedi geri döndük labirent gibi koridorlardan birkaç kez geçersen ip bitebilir urganla aşağı inelim dedik, dibi görünmüyor bir kuyu var bayağı derin buraya 3-5 metre urganla girerseniz urgan tabi yetmez. 15 asker bu tünellerde kayıp olmuş
Altın deposu: Burada atın üretiliyormuş onun için altın deposu burada
Buradaki gizli tünellerden gidersen Ermenistan Gümrü’den çıkarsın denilen daha nice masallar var.
Ama bir gerçek var Türkiye böyle bir yapı yoktur diyorum. Burası Turizme açılsa Turistin Kars ta kalış süresi uzar. Yeri gelir sığınak yeri gelir toplanma yeri soğuk hava deposu ve bir çok amaç için kullanılır.
Yıllar önce gördüğüm bir su vardı kayıp oldu bulunsa Kars’ın 3 te bir oranda su ihtiyacını karşılar.
Hasan OTHAN KARS / Serhat Birikim