20 Kasım 1881yılın da Duyun-u umumiye antlaşması ile ekonomik bağımsızlığını kayıp etmiş olan İmparatorluk birinci dünya savaşından yenik çıkması ile 30 Ekim 1918 tarihin de imzalamak zorunda kaldığı monduros mütarekesi ile siyasi bağımsızlığını yitirmiş oldu.
Mütarekenin 7.maddesi Osmanlı açısından olumsuz sonuçlara sebebiyet vermiştir.
Antlaşmanın 7. Maddesine göre itilaf devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması sonucun da her hangi bir stratejik yeri işgal etme hakkına sahip olacaktır.
Bu madde Anadolu’yu açıkça işgal etme kapısını açmıştır.15 Mayıs 1919 da Yunan kuvvetleri nin İzmir’i işgali ile itilaf devletleri tarafından işgalin fitili ateşlenmiş oldu.
İşgal den zafere giden yol ise 19 Mayıs 1919 tarihin de Mustafa Kemal Paşanın Samsuna ayak basması ile milli mücadelenin başladığı özgürlük, bağımsızlık ve hürriyet ateşinin yanmaya başladığı gündür.
Anadolu’nun dört bir köşesin de başlayan direniş milli mücadelenin planlanması ve Anadolu toplumunun örgütlenmesi için düzenlenen Erzurum ve Sivas kongreleri Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş temelini oluşturan ilk kuruluş belgesi Amasya genelgesi 23 Nisa 1920 Türkiye Büyük Millet Meclisinin kurulması ve Doğu Güney ve Batı cephelerin de yaşanan savaşların her biri bu milletin maddi ve manevi bütün varlığı ile göstermiş olduğu büyük bir iradenin göstergesidir.
26 Ağustos 1922 günü sabaha karşı başlayan bu harekat 30 Ağustos günü zaferle tamamlanmıştır. Gerek Sakarya meydan muharebesi gerek Dumlupınar meydan muharebesi dünya savaş tarihin de stratejik bir savaş taktiği olarak dünya harp tarihi kayıtlarına geçmiştir.
30 Ağustos zafer bayramı Mustafa Kemal Paşa ve Türk ordusunun kendilerini yenilmez güç olarak dünyaya tanıtan mazlum dünya devletlerine hem ekonomik hem siyasi işgalleri ile zulüm eden sömürgeci ve işgalci güçleri yerle bir edip hem Anadolu topraklarından bu işgalci itilaf devletlerini atmışlar hem bütün mazlum halklara örnek olmuşlardır.
30 Ağustos 1922 zaferi Türkiye Cumhuriyeti devletinin ilelebet bağımsız, müstakil, çağdaş ve özgür bir devlet olma yolunun açıldığı büyük bir kahramanlık ve zaferin eseridir. 30 Ağustos 1922 tarihin de zaferle son bulan bu mücadele Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin ve milli iradesinin zafer ile taçlandığı büyük bir kurtuluş mücadelesidir.
Bizler için büyük bir bayramdır.26 Ağustos 1922 günü başlayan taruz 9 Eylül 1922 günü İzmir in işgalden kurtarılmasıyla büyük taruz hem askeri açıdan hem siyasi açıdan Türk Kurtuluş savaşının dönüm noktasıdır.11 Ekim 1922 de imzalanan Mudanya ateşkes antlaşması ile Doğu Trakya Yunanlardan savaşmadan alınmış 24 Temmuz 1923 te imzalanan lozan barış antlaşması ile de bağımsızlığımızı tüm dünya kabul etmiştir ve bu zorlu mücadelenin askeri ve siyasi başarının ardın dan 29 Ekim 1923 te Cumhuriyet ilan edildi.
Türkiye Cumhuriyeti ve kuzey Kıbrıs Türk cumhuriyetin de her yıl 30 Ağustos günü kutlanan ulusal resmi bayramımız dır.30 Ağustos zaferi için ilk bayram Cumhuriyetin ilanın dan sonra 1924 yılın da Dumlupınar a bağlı Çal köyü yakınların da yapıldı.
Baş kumandan zaferi adıyla düzenlenen törene Mustafa Kemal ATATÜRK de eşi Latife Hanım ile birlikte katılarak meçhul şehit anıtının temelini almışlardır.1926 yılın da milli bayram olarak kutlanmaya başlandı 1935 yılın da resmi bayram olarak ilan edilen bayram Türk ordusuna ithaf edildi.
Başlangıçta daha sade törenlerle kutlanırken 1960 yılın dan sora daha kapsamlı ve geniş katılımlı törenlerle kutlamalar yapılmaya başlandı.
Bu büyük ve zahmetli Mücadele yi görmezden gelmek 26 Ağustos zafer bayramına gereği kadar önem verememek bu büyük zaferi gölge de bırakmak hem tarihimize hem bu milli mücadeleyi veren bütün milletin o günkü emeğini yokluk içerisin de vermiş oldukları gayreti hiçe saymak olur.Eyer bu gün bir asır dır Bu topraklar üzerin de geçmiş tarihimizi yad ederek milli ve dini törenlerimizi gönlümüze göre kutluyorsak işte bu Cumhuriyetin kurtuluşun da ve kuruluşun da büyük zahmetle maddi ve manevi bedel ödeyenler in sayesinde dilediğimiz gibi yaşıyoruz ve kutlamalar törenler yapıyoruz. Talebim o dirki Türk tarihinin dönüm noktası olan 26 Ağustos bayramı daha güçlü ve özüne yakışır bir şekilde kutlama törenine bütün devlet ekranının katılımı ile tıpkı 1924 yılın da Mustafa Kemal ATATÜRK ve eşi Latife Hanımın katıldığı gibi görkemli ve şanlı Türk ordusuna yakışır bir kutlama olsun.
Türkiye Cumhuriyeti nin kurtuluşun da ve kuruluşun da olağan üstü siyasi ve askeri güce sahip büyük devlet adamı ve eşsiz komutan Mustafa Kemal ATATÜRK ve meydan muharebelerinin eşsiz komutanlarını yüce Türk ordusunu saygıyla hürmetle yad ediyor yüce Allahtan rahmet diliyorum. Bu güne kadar Türkiye Cumhuriyeti nin varlığı ve bağımsızlığı için şehit olan şehitlerimizi ve gazilerimizi de şükranla minnetle anıyor yüce Allahtan rahmet diliyorum.
Osman SADAY
KARPAT Genel Sekreteri ve KARPAT Kars Temsilcisi
