Sarıkamış Harekâtı, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğu Cephesi'nde Rus İmparatorluğu'na karşı gerçekleştirdiği trajik bir askeri harekâttır. 22 Aralık 1914'te başlayıp 5 Ocak 1915'te sona eren bu harekât, tarihimizde derin izler bırakmıştır.
Harekâtın Amacı ve Gelişimi
Osmanlı İmparatorluğu, Rusya'nın Kafkasya'daki askeri varlığını zayıflatmak ve Doğu Anadolu'da kaybettiği toprakları geri almak amacıyla bu operasyonu başlatmıştır. Enver Paşa'nın liderliğinde hazırlanan plan, düşmanı beklenmedik bir kış saldırısıyla alt etmeyi hedefliyordu.
Savaşın Gelişimi:
İklim Koşulları: Sert kış koşulları ve bölgede hakim olan yoğun kar yağışı, Osmanlı askerlerinin ilerlemesini ciddi şekilde engellemiştir.
Lojistik Problemler: Yetersiz erzak ve kıyafet, askerlerin moralini bozmuş ve çoğu askerin donarak hayatını kaybetmesine sebep olmuştur.
Stratejik Hatalar: Planlama ve uygulama aşamalarında yapılan hatalar, harekâtın başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açmıştır.
Sonuçlar ve Etkileri
Sarıkamış Harekâtı, Osmanlı ordusu için büyük bir kayıpla sonuçlanmıştır. Tahminlere göre 90.000'den fazla asker donarak veya çatışmalarda hayatını kaybetmiştir. Bu trajedi, Osmanlı'nın savaş gücünü zayıflatmış ve halk arasında derin bir yas oluşturmuştur.
Harekâtın Tarihsel Önemi:
Askeri Dersler: Sarıkamış Harekâtı, askeri strateji ve lojistik konularında önemli dersler çıkartılmasına vesile olmuştur.
Milli Hafıza: Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra, Sarıkamış Harekâtı, milli hafızada acı bir anı olarak yerini almış ve her yıl anma etkinlikleri düzenlenmiştir.
Anma ve Hafıza
Sarıkamış Harekâtı’nın 110. yılı, bu trajik olayın unutulmaması ve dersler çıkarılması adına önem taşımaktadır. Her yıl düzenlenen anma törenleri, kaybedilen askerlerin ruhunu onurlandırma ve gelecek nesillere barışın önemini vurgulama amacı taşır.
Anma Etkinlikleri:
Törenler ve Yürüyüşler: Türkiye'nin dört bir yanında, özellikle Sarıkamış'ta, anma yürüyüşleri ve törenler düzenlenir.
Eğitim ve Farkındalık: Genç nesillere bu tarihsel olayın önemi anlatılır ve barışın değeri vurgulanır.
Sarıkamış Harekâtı'nın anılması, geçmişin acılarından ders alarak geleceği daha barışçıl bir şekilde inşa etme çabasının bir parçasıdır.
Ayten Alkaşı
Halkbilim Araştırmacısı